9. sınıf edebiyat kitabı cevapları, Edebiyat kitabı sayfa 97-119 arası etkinlik ve değerlendirme cevapları

SAYFA 97-98-99-100-101-102. Sayfaların Cevapları
Forsa İncelemenin Cevapları:

1)Forsa adlı hikayede olayları birbirine bağlayan unsurlar hikayenin de yapısını oluşturan kişiler,zaman ve mekandır.Hikayedeki Kara Memiş,Turgut,korsanlar,efendi, bağcı,Türk askerleri kişileri ; otuz sene,kırk sene,altmış yaşında gibi yuvarlak ifadeler zamanı ; korsan gemisi,ada ve Türk gemisi de mekanları göstermektedir.

2)Arkadaşlar grafiği burada çizemiyorum ..

3)Forsa adlı hikayede anlatılanların gerçek hayatta aynen yaşanması mümkün değildir.Çünkü metinde anlatılanlar ‘’kurmaca gerçeklik’’tir.Doğal gerçeklik olarak düşünülse bile aynı olay örgüsüyle,kişilerle,zaman ve mekanlarıyla anlatılanların aynen yaşanması mümkün değildir.

4)’’İnsana özgü gerçeklik’’ söz grubu,insana ait her şeyi,onun hayal,tasarı,izlenim ve düşüncelerini de içine alarak ifade eden gerçekliği ortaya koymaktadır.

5)Forsa adlı metine ekleme yapacak olursak metinin yapısı ile uyumluluk gösteremeyebilir.

6)
Kara Memiş nasıl bir insandır?

=>Korsanlara esir düşmüş,vatan hasreti çeken bir insandır.

Kara Memiş durağan mıdır , dinamik midir?

=>Olaylar Kara Memiş’in etrafında gerçekleştiği için dinamiktir.

Hikayenin hangi kısmı sizin Kara Memiş hakkında böyle düşünmenize neden oldu?

=>Ana kahraman olduğu için hikayenin bütününde bu durum söz konusudur.

Sosyal ortam ve çevre Kara Memiş’i nasıl etkilemiştir?

=>Yaşadığı ortam Kara Memiş’in olumsuz olarak etkilenmesine sebep olmuştur.

Kara Memiş’in karakterler/ tipler üzerinde etkisi varmı?

=>Diğer karakterler üzerine herhangi bir etkisi yoktur.

Kara Memiş,kendi kişiliğinin farkında mı?Yani sizin onun için düşündüklerinizi o da kendi hakkında düşünüyor mu? Neden?

=>Evet,yıllar geçmesine rağmen ümidini kaybetmemesi kişiliğinin farkında olduğunun göstergesidir.

Sizce gerçek hayatta Kara Memiş gibi davranan biri olabilir mi?

=>Gerçek hayatta Kara Memiş gibi davranan biri olamaz.

7)Forsa adlı hikayedeki mekanlar ve özellikleri şu şekildedir;

*Korsan Kadırgaları:Kara Memiş’in kürek mahkumu olduğu mekan.
*Akdeniz kıyısındaki ada:Kara Memiş’in esir olarak satıldığı ve ömrünün geri kalanını geçirdiği mekan.
*Kulübe:Kara Memiş’in azat olduktan sonra yaşadığı mekan.
*Kasaba:Kara Memiş’in acıktığında gittiği ada kasabası.
*Büyük Türk Kadırgası: Kara Memiş’in oğlu Turgut’la karşılaştığı mekan.

Aynı hikaye farklı bir mekanda kurgulansa aynı etkiyi göstermez.Çünkü metindeki kişi ve mekan arasında bir bütünlük vardır.Farklı bir mekan bu bütünlüğü bozacağından farklı bir mekanda yapılacak kurgu aynı etkiyi yaratmaz.

8)Ömer Seyfettin’in Forsa’yı yazma amacı,okuyucuda ya da dinleyicide estetik bir etki bırakmaktır.ßu estetik etki içerisinde verilmek istenen ileti de vardır.

9)Forsa’da anlatılan olayların ‘’insana özgü gerçeklik’’ olmasını sağlayan unsurlar,çekirdekte bir insanın yer alması,onun duygu,izlenim,hayal ve ümitlerinin yine insana özgü biçimde var olmasıdır.

10)Forsa adlı hikayedeki zaman ifadelesi olarak şu şekilde örnek verebiliriz;

*Bu ‘’her gece’’ uykusunda kendisini kurtarmak için birçok gemilerin pupa yelken gelmediğini gören zavallı eski bir Türk forsasıydı.

Zaman,metindeki yapıyı tamamlamak amacıyla kullanılan unsurlardan biridir.

ANLAMA-YORUMLAMA

1)Anlatmaya bağlı edebi metinlerde yapıyı oluşturan olay örgüsü kişiler,zaman ve mekan metnin mesajını vermede ve somutlaştırmayı gerçekleştirmede kullanılan bir amaçtır.Bu amaçları kullanmaktaki amaç ise metinde verilmek istenen iletidir.

2)Tünek Ahmet adlı metin parçasının yapısını oluşturan unsurlar:

Olay Örgüsü:-Ahmet’in uykuya dalması,
-Ahmet’in yanına birkaç kişinin gelmesi,
-Ahmet’in Tünek Ahmet olması,

Kişiler:Ahmet,Poyraz Hasan ve diğerleri.

Zaman:Adalardaki ‘’fenerler’’den her biri göz kırparak,’’ışıklarıy’’la Ahmet’in söylediklerini tatlı tatlı yalanlıyorlardı.

Mekan:
-Battaniyesinin yarısı üzerinde yarısı ‘’denizde,güverteye’’ uzanmış.

3)Verilen metin parçası hikayenin çözüm bölümüne aittir.Çünkü hikayede anlatılanlardan sonuçlandırılmıştır.

ÖLÇME-DEĞERLENDİRME

1)Y-D

2)Mustafa Meraki Efendi ve Mehmet’tir. Olucak.

3)C şıkkı

4)D şıkkı

5)Verilen metin parçasında mekan,betimlenerek ve kahramanın ruh halini etkisi yönüyle verilmiştir.

6)Verilen metin parçasında kahraman,kişilik özellikleriyle anlatımıştır.Anlatılanlara göre kahraman kitaplarla içli dışlı onları hayatının merkezine koyan bir yapıya sahiptir...

SAYFA 103 - 104 - 105 - 106
Hazırlık:Dostluk temasının işlendiği hilayenin bir bölümünün çıkarılıp yerine doğa sevgisi ile ilgili bir bölüm eklendiğinde hikayenin teması ile uyuşmadığını,hikayenin anlam bakımından bozulmasına neden olduğunu gözönünde bulundururuz.

İnceleme

1.Etkinlik:

1.grup => Kırk Yalan Masalı

*Padişahın çocuklarına vasiyetini bildirmesi,
*Sarı tüylü,mavi gözlü adamın saraya gelmesi,
*Köse'nin saraya gelmesi,
*Cücenin saraya gelmesi,
*Şehzadelerin musrifliği,
*Sarı tüylü,mavi gözlü adamın büyük şehzadelerin atını çalması,
*Köse'nin ortanca şehzedenin yularını çalması,
*Cücenin küçük şehzadeye mağlup olmadı.

2.grup => ßay Kordes

*Horoz ile tavuğun geziye çıkmaları,
*Yolda bir kedi ile karşılaşmaları ve onu da yanlarına almaları,
*Yolda değirmen taşı,yumurta,ördek,toplu iğne ve dikiş iğnesine rastlayıp onlarıda yanlarına almaları,
*ßay Kordes'in evine ulaşıp her birinin bir yere yerleşmesi,
*ßay Kordes'in evine dönmesi ve başına gelenler.

Yukarıdaki parçalara metin içinde anlam kazandıran ve diğer parçalarla birlikte anlamlı bütün olmasını sağlayan unsur metinlerde işlenen ''tema''dır.

1)ßütün edebi metinler bir tema etrafında birleşen parçalardan meydana geldiği için yukarıda yapılan işlem tüm edebi metinler için geçerlidir.

2)ßay Kordes adlı masaldaki temel çatışma,dost-düşman,iyi-kötü çatışmasıdır.Masalın teması ise, ''Kötülük yapan cezasız kalmaz''dır.

3)''Hazıra dağ dayanamayacağı için bu üç adam böyle vurup harman savurarak kısa zamanda büyük şehzadenin bir sandık altınını tüketirler.'' ifadesi Kırk Yalan Masalı adlı metinin teması olan ''Hazıra dağ dayanmaz'' ifadesiyle örtüşen bir ifadedir.
Yine ''Anlaşılan pek kötü yürekli biriymiş,ßay Kordes'' cümlesi de ßay Kordes masalının ''Kötülük yapan cezasız kalmaz.'' temasıyla aynı doğrultudadır.

4)Kırk Yalan Masalı adlı metinde sosyal hayat ile ilgili unsurlar;yönetimin padişah tarafından gerçekleştirilmesi,binek hayvanı olarak ''at''ın kullanılması,alışverişin kurulan pazarlarda yapılması gösterilebilir.
Yine ''Hazıra dağ dayanmaz.'' teması ise düşünce tarihinin bir yansımasıdır.
ßay kordes adlı metindeki dikiş iğnesi,değirmen taşı,iskemle,karyola ve ok sözcükleri günlük hayatta kullanılan bazı araçları göstermektedir.
Yine ''Kötülük yapan cezasız kalmaz'' teması ise düşünce tarihinin bir yansımasıdır.

ANLAMA-YORUMLAMA

2)ßir metinin temasının metindeki olaylardan bağımsız olarak ele alınması mümkün değildir.Çünkü metnin yapısı temaya göre oluşturularak kurgulanır.

Ö.LÇME-DEĞERLENDİRME

1) D-Y

2)Vatan Sevgisi

3)C

4)D

5)Anlatmaya bağlı edebi metinlerin yapısını oluşturan olay örgüsü,kişiler,zaman ve maken unsurları metnin temasi etrafında bir araya getirilerek kurgulanır..




Sayfa 109
anlama yorumlama;
1.soru : gonderıcılık işlevınde yazılmıstır.
2.soru : yazılan olayları dısarıdan izlemıs ızlenımlerı yazmıs ılahı bakıs acısı vardır.
3.soru : istanbul'un özelliklerinden bahsetmıs.Cosku verıcı bır metındır.Surukleyıcıdır...
4.soru : İlahı bakıs acısı vardır.
5.soru : Evet.anlatıcı olayları kendı ınandırıcılıgı ıle anlatır.

Sayfa 110
Ölçme ve Degerlendırme
1.soru : Y - D
2.soru :İlahi bakıs acısıyla yazılmıstır.
3.soru : D
4.soru : D
5.Soru: -



sayfa 111 - 112 - 113
İnceleme:

1)Verilen parça hikayenin ait olduğu dönemde ekonumik sıkıntılar çekildiğini,yaşam şartlarının zorluğunu bu nedenle küçük yaşta çocukların çalışmak zorunda kaldığını ifade etmektedir.Bu sonuçlar,hikayede işlenen ''sıradan insanların geçim sıkıntısı''yla da aynı doğrultudadır.

2)

*GÜĞÜM
-Dil ;Metinde doğal dilden farklı,yan anlam ve mecaz değerleri taşıyan edebi bir dil kullanılmıştır.

-Anlatım ; Metinde ''kahraman anlatıcı bakış açısı'' vardır.Anlatıcı tasvir ve tahlillerle dile yeni değerler yüklemiştir.

-Tema ; Metinde kahramanın yaşadığı ''an''dan bir kesit işlenmiştir.Bu kesitte kahramanın özlemi ve yaşadıkları anlatılmıştır.

-Zihniyet ; Metinde döneminin komşuluk ilişkileri,sosyal yaşamın birer unsuru olan vapur yolculukları,halat arabacıları ve meydan salepçileri yansıtılmıştır.


*ELLİ KURUŞ
-Dil ; Metinde doğal dilden farklı , edebi bir dil kullanılmıştır.

-Anlatım ; Metinde ''kahraman bakış açısı kullanılmıştır.

-Tema ; Hikayede sıradan inanların geçim savaşı anlatılmıştır.

-Zihniyet ; Hikaye,döneminin toplumsal ve ekonomik yaşama ışık tutmaktadır.

3)Her iki metinde de geçim sıkıntısı tema olarak ele alınmıştır.Bu durum Orhan Kemal'in hikayelerinde sıradan insanların geçim savaşlarını,ekonomik sıkıntılarını tema olarak işlediğini,dolayısıyla edabiyatımızdaki ''toplumsal gerçeklik'' geleneğine bağlı olduğunu göstermektedir.

ANLAMA YORUMLAMA
1)Anlatmaya bağlı edebi metinlerde,yazarların kendinden önceki metinlerden faydalanması okuyucuların metinleri doğru değerlendirebilmesi için,onlara edebiyat edebiyat geleneklerini bilmek ve anlamak zorunluluğu yükler.Herhangi bir metindeki unsurların tam olarak anlaşılması,bağlı oldukları gelenekteki kullanımlarıyla ilişkilidir.Bunun dışında yapılacak bir anlamlandırma ya metnin tam olarak algılanmamasına ya da yanlış algılanmasına sebep olur.

2)Bir edebi eser yazıldığı dönemden bağımsız olarak ele alınamaz.Edebi metinleri ortaya koyan yazar,yaşadıkları toplum,kültür ve benimsedikleri sanat anlayışlarını eserlernde yansıtırlar.


ÖLÇME-DEĞERLENDİRME:
1)D-Y
2)Edebiyat olacak.
3)D şıkkı
4)Cümlede yazarların eserlerini kendilerinden önceki edebiyat birikimini ve dönemlerindeki edebiyat anlayışlarını dikkate alarak,onlardan etkilenerek oluşturduklarını ifade etmektedir.

Sayfa 114 - 115 - 116 - 117
Hazırlık
1)''Bütün parçaların toplamından fazla bir şeydir.'' ifadesi bir bütünü meydana getiren parçaların hiçbir zaman bütünün kendisini karşılayamayacağını anlatmaktadır.Ona bu özelliği kazandıran ise,bir birlik etrafında kazandığı niteliktir.

2)Aynı türkü ya da şarkının değişik kişiler tarafından söylendiğinde ortaya çıkan farklılığın sebebi,türkü ya da şarkıyı söyleyen kişinin,kendi özelliklerini türkü ya da şarkıya yansıtmasıdır.

3)Yorum,''bir yazının veya sözün,anlaşılması güç yönlerini açıklayarak aydınlığa kavuşturmak;bir olayı belli bir görüşe göre açıklama,değerlendirme;gizli veya hayali olan bir şeyden anlam çıkartmaktır.''


İNCELEME
1)Bitmeyen Senfoni ve Moby Dick adlı metinlerin her birinde anlatılanların herhangi biriyle ya da serim,düğüm,çözüm bölümlerinden biriyle metnin bütününü anlamlandırılamaz.Çünkü,metnin anlamı,kendisini meydana getiren parçalardan ya da toplamından oluşmaz.Çünkü anlam,bunların toplamından fazla bir şeydir.

2)''Kıskanç dalgalar kabarıp siliyor izlerimi.Silsinler;ben geçtim ya bir kere''cümlesi yan anlam değeri ve çağrışım gücü bakımından güçlüdür.Çünkü bu cümlelerdeki sözcüklere gerçek anlamları dışında farklı anlamlar yüklenmiş böylece sözcüklerin çağrışım gücü arttırılmıştır.Bu durum edebi metinlerin her okunuşta farklı anlamlar kazanmasının da temel sebebidir.
Verilen cümleler öznel durumları ifade etmektedir.Bu cümlelerin yazılış amacı,öznel duyguları estetik bir kaygıyla,edebi metnin olanaklarıyla ifade etmektir.
''Heisenberg,yirmi dört yaşındayken oluşturduğu matris mekanik ve kendi adıyla bilinen belirsizlik ilkesiyle atom fiziğine yeni bir kimlik kazandırır;1923'de Nobel ödülünü alır.'' cümlesi yan anlam ve çağrışım gücü bakımından zayıftır.Cümlede ifade edilenler belirli bir anlama sahip,kişiden kişiye değişmeyen nesnel bir yargıdır.

3)''Demir Raylar'' ifadesi,Moby Dick'in kahraman anlatıcının hiçbir engel tanımadan her zorluğun üstesinden gelmeyi göze alarak seçtiği yolu ifade etmek için kullandığı bir benzetmedir.

4)Bitmemiş Senfoni ve Moby Dick adlı metinlerde açıkça ifade edilmeyen,sezdirilen,gösterile n,çağrıştırılan anlatılmak istenenler şunlardır;

Moby Dick:-Bir paragrafta güneşin batması,
-Bir paragrafta İnsanların hayatına yön vermek,
-Bir paragrafta ise doğru bildiği yoldan ayrılmamak.

Bitmemiş Senfoni
-Sanat yoksunu insanların yanlış ve bozuk şehirleşmeye sebep oldukları,

Açıkça dile geritilemeyen bu ifadeler,metnin teması etrafında şekillenen ve metnin edebi yönünü ve çağrışım değerini güçlendiren ifadelerdir.

5)Verilen cümleler ait olduğu metnin anlamlı dil birlkleri olarak birer parçasıdır.Anlam yönünden ise,kahraman ruh halini ve çevre algılayışını yansıtan ifadelerdir.

6)Bitmemiş Senfoni adlı metinde yazıldığo dönemin bir sorunu olan çarpık ve yanlış kentleşme ele alınmıştır.Bu durum metnin tarihi gerçekliği olan bir sorunu işlediğini göstermektedir.

7)Eleştirel bir yorumcunun Moby Dick adlı metni tabiab sevgisi veya deniz tutkusu,Bitmemiş Senfoni adlı metni ise müzik sevgisini anlatan bir metin olarak değerlendirmesi mümkün değildir.Eleştirel bir yorumcu metnin iletisine bağlı kalarak metinde yeni ve farklı anlamlar bulup sebepleriyle birlikle açıklamak zorundadır.Bu yeni ve farklı anlamlar metnin iletisinden uzak olamaz.

8)Verilen metinlerin farklı şekilde yorumlanması metinlerin amaç ve iletilerine zarar vermez.Çünkü metin anlamı okuyucunun bilgisi,kültürü,görgüsü ve ruh haline göre oluşur.Bu nedenle aynı metin,farklı okuyucular tarafından farklı şekillerde yorumlanabilir.

Sayfa 116 Anlama ve Yorumlama1)Verilen ifadeler anlamlı bir birim olan paragrafta anlamı tamamlayan bir işleve sahiptir. Birimde anlatılanlara uygun olarak kahraman anlatıcının bakış açısıyla birimdeki olayı ve kahraman anlatıcının ruh halini ifade etmektedirler.

2)Anlatmaya bağlı edebi metnin farklı şekilde yorumlanabilmesi, edebi metinlerin yan anlam ve çağrışım değeri bakımından güçlü olduğunu gösterir. Bu durumda da okuyucunun kültür, bilgi, zevk, anlayış, görgü ve ruh haline göre metni anlamlandırmasına dolayısıyla farklı yorumların ortaya çıkmasına sebep olur.

3)Bir edebi metinini farklı şekillerde yorumlanabilmesi her okuyucunun metinde kendisine ait bir şeyler bulabilmesini ve onu anlamlandırmasını sağlar.

4)Edebi metnin anlam özellikleri:
—Edebi bir metnin anlamı kendisini meydana getiren parçaların toplamı değil, parçalar etrafında şekillenen daha farklı bir anlamdır.
—Edebi Metinlerdeki anlam, bilimsel metinlerdeki anlamdan farklıdır.
Sayfa 117 
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
1)Y-D
2)Çocuklarının olmayışıdır.
3)D şıkkı

119.SAYFADAKİ SORULARIN CEVAPLARI:
1.soru: edebiyatı Mümtaz'a ihsan sevdirmiştir. Batu edebiyatçılarını örnek almasını sağlamış divan edebiyatını iyi öğrenmesini sağlamıştır.
2.soru: eski divanları okumuş, tari zevkini almış. Fransız şairlerinden etkilenmiş.
3.soru: Edebiyata olan ilgi, tarih, ıtrı(müzik),resim Mümtaz'ın ilgi duyduğu alanlardır.
4.soru: Ahmet Hamdi Tanpınar'ın hayatıyla romanın kahramanı Mümtaz arasındaki benzerlikler: antalya, tarih, edebiyat
5.soru: Fransız edebiyatına ilgi duymuş, yahya kemal onun hocası ve dostu olmuş, yahya kemal'in yolundan gitmiş, sanata, edebiyata, tarihe ve müziğe ilgi duymuş, Fransız şairlerinden etkilenmiş, batı edebiyatını örnek aldığı gibi divan edebiyatını iyi öğrenmiş, eserlerinde tarih sevgisi zaman, bilinçaltı ve aşk konularını işlemiş, edebiyatı müzik ve resimle birleştirmiş...